Aby zawrzeć małżeństwo, które będzie legalne i uznawane przez państwo, wcale nie musisz składać przysięgi jednocześnie w kościele i przed urzędnikiem. Umowa, która łączy nasz kraj ze Stolicą Apostolską, umożliwia wzięcie ślubu kościelnego, który będzie miał konsekwencje prawne. Dla osób wierzących to bardzo duża ulga. Mimo wszystko podział na ślub kościelny i cywilny ciągle funkcjonuje w społecznej świadomości. Czym naprawdę jest ślub konkordatowy i jakich formalności wymaga?
Ślub konkordatowy – czym jest?
Według oficjalnej definicji ślub konkordatowy jest wyznaniową formą zawarcia małżeństwa, która stanowi alternatywę dla ślubu cywilnego. Czy można w związku z tym utożsamiać go ze ślubem kościelnym? Na ten moment praktycznie tak.
Jeszcze nasi rodzice zazwyczaj musieli składać dwie przysięgi małżeńskie. Do 1998 ślub kościelny miał bowiem znaczenie wyłącznie w wewnętrznym systemie Kościoła katolickiego. W praktyce oznaczało to, że jego zawarcie bez uprzedniej wizyty w USC nie czyniło z pary młodej małżeństwa w sensie prawnym.
Wszystko zmieniło się w momencie podpisania konkordatu, czyli umowy, która reguluje stosunki władzy świeckiej z kościelną w obrębie państwa. W przypadku Polski konkordat podpisano w 1993, ale ratyfikowano dopiero pięć lat później.
Dzięki temu dziś nie ma konieczności organizowania podwójnej ceremonii. Osoby niewierzące nadal mogą wziąć wyłącznie ślub cywilny. Jednak te, którym zależy na życiu duchowym, mają możliwość ograniczenia się do ślubu w kościele. Akt ślubu przesyłany jest do USC przez księdza z kancelarii parafialnej.
Właśnie to odróżnia ślub w obrządku katolickim od ślubu humanistycznego. Ten ostatni nie zostaje uznany przez władze państwa.
Ślub konkordatowy tylko w kościele
Kwestię ważności ślubu kościelnego w majestacie prawa reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Żeby przysięga przed ołtarzem miała przełożenie na wasz oficjalny stan cywilny, konieczne jest spełnienie następujących warunków:
- akt małżeństwa musi być sporządzony przez kierownika urzędu stanu cywilnego;
- w obecności księdza obydwie strony zgodnie poświadczą wolę wstąpienia w związek małżeński;
- zostanie przedstawione zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.
Kto może wziąć ślub konkordatowy?
Wszystkie warunki, które muszą spełnić narzeczeni, aby móc zawrzeć związek małżeński na zasadzie konkordatu, pokrywają się z warunkami stawianymi przez USC. Oznacza to, że małżeństwo może zawrzeć osoba, która:
- jest pełnoletnia (od tej reguły w uzasadnionych przypadkach można odstąpić);
- nie została ubezwłasnowolniona;
- nie pozostaje w związku małżeńskim z inną osobą;
- nie jest spokrewniona w prostej linii z potencjalnym współmałżonkiem ani nie pojawił się między nimi stosunek przysposobienia (adopcji).
W uzasadnionych przypadkach sąd może udzielić zgody na ślub kobiecie, która ukończyła szesnaście lat. Zgoda będzie potrzebna także w przypadku osób spowinowaconych w prostej linii (na przykład w stosunku teściowa – zięć).
Jakie dokumenty trzeba przygotować?
Ślub konkordatowy nie odbywa się co prawda w urzędzie stanu cywilnego, jednak nie oznacza to, że nie wymaga zestawu określonych dokumentów. Zanim dostaniecie szansę złożenia przysięgi przed ołtarzem, koniecznie zgromadźcie następujące dokumenty, metryki i odpisy:
- zaświadczenie z USC poświadczające, że zgodnie z prawem możecie zawrzeć związek małżeński;
- kopię dowodów osobistych państwa młodych oraz świadków;
- metrykę chrztu z poświadczeniem przystąpienia do bierzmowania;
- odpis aktów urodzenia przyszłych państwa młodych;
- potwierdzenie uczestniczenia w katechezie przedmałżeńskiej.
Jak zorganizować ślub konkordatowy?
Organizacja ślubu i konieczność dopełnienia wszystkich formalności to czas, w którym nietrudno o dużą dawkę stresu. Poniżej znajdziesz opis wszystkich najważniejszych kroków, które będziesz musiał wykonać podczas tej niekrótkiej wędrówki.
Pierwsza wizyta w kancelarii parafialnej
Na początku musicie odwiedzić kościół, a dokładnie kancelarię parafialną, w której najczęściej urzęduje proboszcz. Głównym celem jest tutaj zarezerwowanie daty ślubu. Obłożenie terminów jest mniejsze lub większe w zależności od regionu i parafii. Nie zaleca się jednak zostawiania tego na ostatnią chwilę. Roczne oczekiwanie na datę ślubu jest obecnie niestety przykrym standardem.
Na tę wizytę nie musicie zabierać ze sobą grubej teczki – wystarczy ważny dowód osobisty oraz świadectwo chrztu. W tym ostatnim musi być także potwierdzenie odbycia bierzmowania oraz o pozostawania w stanie wolnym.
Wizyta w USC
Kolejnym przystankiem na waszej drodze przed ołtarz jest urząd stanu cywilnego. Warto wybrać się tam już na trzy miesiące przed terminem ślubu. Oprócz ważnych dokumentów tożsamości zabierzcie ze sobą dowód uiszczenia opłaty skarbowej za przygotowanie aktu ślubu. Jest ona zawsze taka sama i wynosi 84 złote. Płatności można także dokonać na miejscu.
Pozostałe potrzebne dokumenty to:
- skrócone odpisy waszych aktów urodzenia,
- odpis aktu zgonu małżonka (tylko w przypadku wdowy lub wdowca).
Jeżeli wszystko pójdzie dobrze, to po tej wizycie otrzymacie dokument potwierdzający brak przeszkód do zawarcia związku małżeńskiego.
Kolejna wizyta w kancelarii parafialnej
Po otrzymaniu stosowanego zaświadczenia z USC trzeba po raz kolejny udać się do kancelarii parafialnej. Oczywiście jest tu mowa o parafii, w której zamierzacie wziąć ślub. Niekoniecznie musi być to ta, do której jesteście przypisani z racji zamieszkania.
Tutaj potrzebne będą następujące dokumenty:
- zaświadczenie z urzędu stanu cywilnego,
- zaświadczenie o uczestniczeniu w praktykach przedmałżeńskich,
- zaświadczenie o odczytaniu zapowiedzi.
Tę wizytę najlepiej zaplanować od miesiąca do trzech tygodni przed ślubem.
Formalności w dniu ślubu
Dzień ślubu sam w sobie jest bardzo stresujący. Przed złożeniem przysięgi musicie jednak dopełnić jeszcze kilku formalności. Jakich? Do kancelarii trzeba dostarczyć oświadczenia o odbytej spowiedzi oraz dowody osobiste młodych oraz świadków.
Opłaty za ślub konkordatowy
Ile dokładnie kosztuje ślub wyznaniowy? W tym wypadku (inaczej niż przy ślubach cywilnych) trudno jest określić konkretną kwotę. Wszystko dlatego, że największym wydatkiem jest opłata powierzana księdzu, a ta wynosi tyle, co… łaska.
W teorii jest to dokładnie tyle, ile jesteście w stanie zapłacić. Księża często jednak życzą sobie konkretnych kwot, które z reguły nie są małe. „Symboliczna ofiara na kościół” wynosi średnio od dwóch do nawet czterech tysięcy złotych. Oddzielnie opłaca się dekorowanie kościoła, kwiaty, ewentualne występy artystyczne podczas zaślubin. Działa tutaj także presja społeczna. Ślub jest bardzo wyjątkową okazją, a wielu z nas jest przekonanych, że księdzu nie wypada dać jedynie symbolicznej koperty z bardzo niską kwotą.
Opłata skarbowa za akt małżeństwa jest akurat stała i wynosi równo 84 złote. Dodatkowo trzeba liczyć się z kosztami odpisów aktów urodzenia czy zgonu. Są one jednak bardzo niskie, wynoszą około dwudziestu złotych.
Ślub konkordatowy jest zazwyczaj ślubem wystawnym i mało kto ma ochotę na nim oszczędzać. Pamiętaj jednak, że ksiądz nie powinien szantażować cię groźbą nieudzielenia ślubu w przypadku podarowania mu zbyt małej kwoty. To zachowanie nieetyczne, które nie świadczy dobrze o duchownym. Jeżeli spotkacie się z taką postawą, najlepiej spróbować porozmawiać w sprawie zaślubin z innym księdzem.
Formalności po ślubie konkordatowym
Najważniejszym elementem zaślubin jest przysięga składa przed obliczem duchownego. Pamiętaj jednak, że tuż po uroczystości musicie jeszcze podpisać akt małżeństwa. Od tej pory ksiądz ma dokładnie pięć dni na przesłanie go do właściwego USC. Kierownik urzędu na jego podstawie zarejestruje małżeństwo.
Zazwyczaj małżonkowie po przysiędze nie czują już potrzeby sprawdzania wszystkich formalności. Kancelarie parafialne są jednak w tych sprawach bardzo skrupulatne i niemal zawsze wszystko idzie zgodnie z planem.
Podsumowanie
Ślub konkordatowy to uroczystość wyznaniowa. Przysięgę składacie w kościele przed ołtarzem bez konieczności robienia tego po raz drugi w urzędzie stanu cywilnego. Dzięki umowie między państwem polskim a Stolicą Apostolską formalności zostały znacznie uproszczone. Ślub zawarty w kościele ma moc prawną. Wizyta w USC nie jest już konieczna. Możecie spokojnie cieszyć się miesiącem miodowym i zapomnieć o formalnościach.
Zobacz także:- Ślub konkordatowy – dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa. Sprawdź, co będzie Ci potrzebne!
- Rodzaje ślubów – wyznaniowy, cywilny, a może humanistyczny? Jaki będzie najlepszy właśnie dla Was?
- Ślub w kościele, czyli sakrament małżeństwa. Poznaj formalności przed ślubem kościelnym i przysięgą małżeńską!
- Ślub z obcokrajowcem – inaczej, czy tak samo?
- Ślub w USC – ile kosztuje ślub cywilny i jak zawrzeć taki związek małżeński?
- Ile trwa ślub cywilny? Jak się do niego przygotować? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w naszym poradniku!
